Tôm bị đỏ thân – Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Tôm bị đỏ thân là một trong những hiện tượng phổ biến gây thiệt hại lớn trong quá trình nuôi tôm thương phẩm. Bệnh này có thể xuất hiện ở cả tôm sú và tôm thẻ chân trắng, đặc biệt khi điều kiện môi trường xấu hoặc tôm bị stress kéo dài. Nếu không xử lý kịp thời, tôm sẽ yếu, bỏ ăn và chết hàng loạt.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách khắc phục tôm đỏ thân hiệu quả nhất hiện nay.

Dấu hiệu nhận biết tôm bị đỏ thân

Khi tôm mắc bệnh đỏ thân, bà con có thể dễ dàng nhận thấy một số biểu hiện bất thường như:

• Vỏ tôm chuyển sang màu đỏ hoặc hồng đậm, nhất là ở vùng bụng, thân và chân bơi.
• Tôm bơi lờ đờ, nổi đầu hoặc tập trung gần bờ ao.
• Tôm yếu, phản xạ chậm, dễ chết khi bị sốc môi trường.
• Một số con có vỏ mềm, đuôi đỏ sậm và bụng rỗng.
• Tôm bỏ ăn hoặc giảm ăn rõ rệt so với bình thường.
• Những biểu hiện này nếu không được phát hiện sớm, bệnh có thể lây lan nhanh trong đàn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất vụ nuôi.

Nguyên nhân khiến tôm bị đỏ thân

Có nhiều nguyên nhân khiến tôm bị đỏ thân, có thể chia thành nguyên nhân sinh học và nguyên nhân môi trường:

Nguyên nhân do môi trường

Biến động nhiệt độ, độ mặn, pH đột ngột.

Hàm lượng oxy hòa tan thấp (DO < 3 mg/l).

Tích tụ khí độc NH₃, H₂S trong ao do chất thải, bùn đáy không được xử lý.

Tảo tàn, ô nhiễm nước ao, khiến tôm bị stress.

Nguyên nhân do tác nhân gây bệnh

Vi khuẩn Vibrio spp. (đặc biệt là Vibrio harveyi và V. parahaemolyticus) thường gây tổn thương gan tụy, làm tôm đỏ thân.

Virus gây hội chứng Taura (TSV) – bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm thẻ chân trắng.

Ký sinh trùng và nấm xâm nhập khi sức đề kháng của tôm suy yếu.

Nguyên nhân khác

Tôm bị sốc khi thay nước hoặc sử dụng hóa chất mạnh.

Mật độ nuôi quá dày, thiếu sục khí.

Thiếu khoáng chất và vitamin, đặc biệt là vitamin C, khiến tôm dễ bị stress và vỡ mạch máu.

Cách khắc phục tôm bị đỏ thân hiệu quả

Khi phát hiện tôm có dấu hiệu đỏ thân, bà con cần xử lý nhanh theo quy trình sau:

• Bước 1: Kiểm tra và cải thiện môi trường nước

Đo pH, nhiệt độ, DO, NH₃, H₂S ngay lập tức.

Thay 20–30% nước ao nếu nước quá dơ hoặc tôm nổi đầu.

Bổ sung oxy, tăng cường sục khí, đặc biệt vào ban đêm.

Rải Zeolite (1–2 kg/1.000 m²) để hấp thu khí độc và ổn định môi trường.

• Bước 2: Xử lý mầm bệnh

Dùng chế phẩm vi sinh chứa Bacillus subtilis hoặc B. licheniformis để ức chế vi khuẩn gây bệnh.

Tránh sử dụng kháng sinh bừa bãi – chỉ dùng theo chỉ dẫn của cán bộ kỹ thuật hoặc thú y thủy sản.

• Bước 3: Tăng sức đề kháng cho tôm

Trộn vitamin C, men tiêu hóa và khoáng chất vào thức ăn liên tục 5–7 ngày.

Giảm lượng thức ăn 30–40% trong thời gian tôm yếu để tránh ô nhiễm nước.

Sử dụng tỏi, chiết xuất thảo dược hoặc sản phẩm tăng đề kháng tự nhiên để hỗ trợ phòng bệnh.

• Bước 4: Theo dõi thường xuyên

Quan sát hoạt động bơi lội và màu sắc tôm mỗi ngày.

Kiểm tra mẫu nước và bùn đáy định kỳ để điều chỉnh kịp thời.

Biện pháp phòng bệnh tôm bị đỏ thân

Phòng bệnh luôn hiệu quả và tiết kiệm hơn chữa bệnh. Bà con nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

Cải tạo ao kỹ lưỡng trước khi thả giống.

Chọn giống tôm sạch bệnh (SPF), có nguồn gốc rõ ràng.

Duy trì các chỉ tiêu môi trường ổn định:

Nhiệt độ: 28–32°C

pH: 7.5–8.2

Độ mặn: 10–25‰

Oxy hòa tan: ≥ 4 mg/l

Bổ sung định kỳ men vi sinh vietnga247 và khoáng chất.

Không thả mật độ quá cao, hạn chế stress cho tôm.

Thường xuyên kiểm tra sức khỏe tôm bằng cách quan sát, bắt mẫu ngẫu nhiên.

Kết luận

Tôm bị đỏ thân là dấu hiệu cảnh báo môi trường nuôi đang xấu hoặc tôm đang chịu stress nặng. Nếu xử lý đúng cách, bà con hoàn toàn có thể khống chế bệnh kịp thời và phục hồi đàn tôm khỏe mạnh.

Để nuôi tôm hiệu quả, cần phòng bệnh chủ động, quản lý môi trường chặt chẽ, và sử dụng vi sinh – thảo dược thay cho hóa chất. Đây cũng là hướng đi bền vững, thân thiện môi trường cho nghề nuôi tôm hiện nay.