Các bước xử lý ảnh hưởng từ mưa bão trong nuôi trồng thuỷ sản

Mưa bão là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với ngành nuôi trồng thủy sản, gây ra những thiệt hại nặng nề về kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và áp dụng các biện pháp phòng chống hiệu quả, người nuôi có thể giảm thiểu tối đa rủi ro, bảo vệ tài sản và duy trì sản xuất ổn định. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan và chi tiết về các biện pháp phòng chống và giảm thiểu ảnh hưởng của mưa bão trong nuôi trồng thủy sản.

Chuẩn bị trước khi mùa mưa bão đến

Việc chủ động chuẩn bị trước mùa mưa bão là yếu tố then chốt quyết định mức độ thiệt hại. Đây là thời điểm vàng để gia cố cơ sở hạ tầng và lên kế hoạch ứng phó khẩn cấp.

Gia cố cơ sở hạ tầng

• Đối với ao nuôi:

Tăng cường đê bao: Kiểm tra và gia cố lại bờ ao, đảm bảo bờ ao chắc chắn và cao hơn mực nước lũ cao nhất hàng năm khoảng 0.5m. Bờ ao cần được đắp đất nện chặt hoặc trồng cỏ để chống xói mòn.

Hệ thống thoát nước và xả tràn: Nạo vét hệ thống kênh, mương xung quanh ao để đảm bảo việc thoát nước mưa được thông suốt, tránh ngập úng. Lắp đặt các cống xả tràn hoặc ống thoát nước ở tầng mặt để chủ động điều tiết mực nước trong ao.

Cơ sở vật chất khác: Kiểm tra, sửa chữa và gia cố các công trình phụ trợ như nhà kho, chòi canh, hệ thống điện, máy bơm, quạt nước. Chuẩn bị thêm các bao tải đất, cát để bảo vệ đê khi cần thiết.

• Đối với lồng bè:

Di dời và gia cố: Nếu có thể, hãy di dời lồng bè đến những khu vực an toàn, kín gió, có dòng chảy ổn định. Trường hợp không thể di dời, cần gia cố lại hệ thống dây neo, phao nổi, trụ cột thật chắc chắn.

Che chắn: Sử dụng lưới có mắt lưới phù hợp để che chắn mặt lồng bè, hạn chế thủy sản bị thất thoát ra ngoài do dòng chảy mạnh hoặc sóng lớn.

Chuẩn bị vật tư và thiết bị

Dự trữ thiết bị thiết yếu: Chuẩn bị máy phát điện dự phòng, máy sục khí, quạt nước để đảm bảo cung cấp đủ oxy cho thủy sản trong trường hợp mất điện.

Vật tư và hóa chất: Dự trữ đầy đủ các loại hóa chất, chế phẩm sinh học, vitamin và khoáng chất cần thiết như vôi bột (CaCO3, Dolomite), khử trùng (Iodine, BKC), men vi sinh vietnga247, vitamin C để xử lý môi trường nước và tăng sức đề kháng cho thủy sản sau bão.

Thu hoạch sớm: Đối với những đối tượng thủy sản đã đạt kích cỡ thương phẩm, người nuôi nên thu hoạch toàn bộ hoặc thu tỉa để giảm mật độ, hạn chế thiệt hại và thu hồi vốn kịp thời.

Ứng phó trong khi mưa bão xảy ra

Trong thời gian mưa bão, việc theo dõi và ứng phó kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ thủy sản và môi trường nuôi.

Đối với môi trường nuôi tôm

Trong thời gian mưa bão, cần theo dõi sát sao tình hình và xử lý kịp thời để bảo vệ tôm.

Quản lý môi trường nước: Nước mưa làm giảm độ mặn và pH trong ao tôm một cách đột ngột, gây sốc cho tôm. Cần xả bớt nước ở tầng mặt (nước mưa) ra ngoài để duy trì sự ổn định của môi trường.

Cung cấp oxy: Chạy máy sục khí và quạt nước liên tục để đảm bảo lượng oxy hòa tan trong ao, chống phân tầng nước và giải phóng các loại khí độc tích tụ dưới đáy ao.

Điều chỉnh thức ăn: Giảm 30-40% lượng thức ăn, vì tôm thường ăn kém trong điều kiện thời tiết xấu. Bổ sung Vitamin, khoáng vi lượng, men tiêu hóa vietnga247 vào khẩu phần ăn của tôm định kỳ 10 – 15 ngày/đợt, mỗi đợt từ 5 – 7 ngày.

Đối với môi trường nuôi cá

• Quản lý môi trường nước

Xả bớt nước tầng mặt: Nước mưa làm giảm độ mặn, độ kiềm, pH và gây phân tầng nước. Khi mưa lớn, cần xả bớt nước ở tầng mặt (nước mưa) ra ngoài để duy trì sự ổn định của môi trường nước.

Chạy máy sục khí/quạt nước: Kích hoạt các thiết bị sục khí, quạt nước liên tục để chống phân tầng nước, tăng lượng oxy hòa tan và giải phóng khí độc ở tầng đáy. Điều này đặc biệt quan trọng với các ao nuôi thâm canh có mật độ cá cao.

Rải vôi: Rải vôi bột quanh bờ ao (khoảng 1-2 kg/100m²) để ổn định pH và làm giảm độ đục của nước khi có mưa lớn kéo dài. Nếu pH trong ao giảm đột ngột, có thể tạt vôi xuống ao với liều lượng 0.7-1 kg/100m³ nước.

• Quản lý thức ăn và sức khỏe cá

Giảm lượng thức ăn: Trong điều kiện mưa bão, cá thường ăn kém do bị stress và thay đổi môi trường. Cần giảm 30-40% lượng thức ăn, tránh thức ăn dư thừa làm ô nhiễm nguồn nước.

Bổ sung dinh dưỡng: Trộn thêm vitamin C, khoáng chất vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho cá.

Phục hồi sau mưa bão

Sau khi bão tan, công việc khôi phục sản xuất cần được tiến hành nhanh chóng, khoa học để ổn định môi trường và chăm sóc thủy sản.

Dọn dẹp và kiểm tra cơ sở hạ tầng

Vệ sinh ao: Nhanh chóng thu dọn rác, cây cối, lá cây bị đổ xuống ao. Vớt xác thủy sản chết (nếu có) và xử lý đúng cách để tránh lây lan mầm bệnh.

Kiểm tra và sửa chữa: Kiểm tra lại toàn bộ đê bao, cống xả, hệ thống điện và các thiết bị khác để khắc phục kịp thời những hư hỏng.

Cải tạo và xử lý môi trường nước

Kiểm tra các chỉ số môi trường: Đo lại các chỉ số như pH, độ kiềm, độ mặn, oxy hòa tan (DO) và khí độc (NH3, H2S). Sau mưa bão, các chỉ số này thường thay đổi lớn, cần được điều chỉnh về ngưỡng an toàn.

Xử lý môi trường nước:

Ổn định pH và độ kiềm: Sử dụng vôi bột (CaCO3) hoặc Dolomite để tạt xuống ao theo liều lượng khuyến cáo.

Xử lý khí độc: Sau mưa, các chất hữu cơ phân hủy nhanh gây ra khí độc. Cần sử dụng các chế phẩm sinh học hoặc hóa chất chuyên dụng để xử lý.

Diệt khuẩn và cải tạo môi trường: Sử dụng thuốc sát khuẩn như Iodine hoặc BKC để tiêu diệt mầm bệnh. Sau đó, dùng men vi sinh vietnga247 để cải tạo môi trường, phân hủy chất thải hữu cơ và ức chế vi khuẩn gây hại.

Chăm sóc và phục hồi sức khỏe thủy sản

Quản lý thức ăn: Tiếp tục cho ăn với lượng thức ăn hợp lý và bổ sung vitamin, khoáng chất để giúp thủy sản phục hồi sức khỏe, tăng cường sức đề kháng.

Phòng bệnh: Tăng cường phòng bệnh cho thủy sản vì lúc này chúng rất dễ bị nhiễm bệnh do môi trường thay đổi và sức đề kháng yếu. Có thể trộn thuốc phòng bệnh vào thức ăn hoặc tạt xuống ao.

Kết luận

Phòng chống và giảm thiểu ảnh hưởng của mưa bão trong nuôi trồng thủy sản là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự chủ động, chuẩn bị kỹ lưỡng và ứng phó linh hoạt. Bằng cách áp dụng đồng bộ các biện pháp từ gia cố hạ tầng, dự trữ vật tư, quản lý môi trường đến chăm sóc thủy sản, người nuôi có thể vượt qua những khó khăn do thiên tai gây ra, bảo vệ hiệu quả sản xuất và duy trì sự phát triển bền vững.